RTGS म्हणजे काय ? RTGS कसे करावे – RTGS चार्जेस, टायमिंग, फायदे, नुकसान, RTGS meaning in marathi

RTGS म्हणजे काय ? rtgs meaning in marathi, RTGS कसे करावे – RTGS चार्जेस, टायमिंग, फायदे, नुकसान, RTGS बद्दल सर्व माहिती- RTGS Information in Marathi ,- 

आजकाल आपण बँकिंग ची सर्व कामे घरी बसून करू शकतो. चलन किंवा साधे पैसे ट्रान्सफर करण्यासाठी बँकेत जाऊन  लांबच लांब रांगेत उभे राहायचे आणि बराच वेळ वाट पाहायचे ते दिवस गेले.तरी तुम्ही हे करू शकता पण तुमचा मौल्यवान वेळ का वाया घालवायचा जेव्हा आम्ही आमच्या घरातून या सर्व गोष्टी करू शकतो.

आजकाल अनेक आधुनिक बँकिंग उपाय उपलब्ध आहेत जसे की रियल टाइम  ग्रॉस सेटलमेंट (RTGS) ,नॅशनल इलेक्ट्रॉनिक फंड ट्रान्सफर (NEFT) , आणि तात्काळ पेमेंट सर्विस (IMPS) जिया पेमेंट प्रक्रिया अतिशय सुलभ करतात. अशा सेवा द्वारे, आम्ही आमचे व्यवहार जलद, सहज आणि सुरक्षितपणे करू शकतो.

तर आज आपण बँकिंग सोल्युशन बद्दल जाणून घेणार आहोत ते म्हणजे RTGS ( रियल टाइम ग्रॉस सेटलमेंट सिस्टिम), ही भारतातील एक अतिशय लोकप्रिय इलेक्ट्रॉनिक फंड  ट्रान्सफर पद्धत आहे.

याअंतर्गत, पैसे वास्तविक वेळेत आणि वैयक्तिक आधारावर पाठवले जातात.RTGS च्या मदतीने तुम्ही एका बँक  खात्यातून दुसऱ्या बँक खात्यात एकाच वेळी अधिक पैसे पाठवू शकता.तर आज तुम्हाला या लेखात RTGS म्हणजे काय आणि आपण त्याचा कसा वापर करू शकतो या बद्दल संपूर्ण माहिती मिळेल, तर विलंब न लावता सुरू करूया आणि RTGS म्हणजे काय ते जाणून घेऊया

 RTGS म्हणजे काय –  RTGS Information in Marathi

   RTGS हा निधी ऑनलाईन ट्रान्सफर करण्याचा एक मार्ग आहे, ज्याद्वारे तुम्ही घरबसल्या इतर कोणत्याही बँक खात्यात ऑनलाईन पैसे ट्रान्सफर करू शकता आणि तुमच्या बँक खात्यात ऑनलाईन पैसे मिळवू शकता.RTGS हा इलेक्ट्रॉनिक फंड ट्रान्सफर चा सर्वात जलद आणि सुरक्षित मार्ग आहे.RTGS द्वारे तुम्ही रियल टाईम मध्ये निधी हस्तांतरित करू शकता.RTGS मधील Netting शिवाय ऑर्डरनुसार एका बँक खात्यातून दुसऱ्या बँक खात्यात पाठवला जातो.

     जरी पूर्वीची RTGS सेवा निश्चित वेळेसाठी उपलब्ध होती, परंतु 14 डिसेंबर 2020 पासून,RBI ने RTGS  सेवा 24X7X365 साठी उपलब्ध करून दिली. तुम्ही कधीही RTGS द्वारे पैसे हस्तांतरित आणि प्राप्त करू शकता.

     RTGS द्वारे पैसे हस्तांतरित करण्यासाठी, प्रेषकाकडे (पैसे प्रेषक) लाभार्थी (पैसे प्राप्तकर्त्याचे) संपूर्ण बँक खाते तपशील जसे की खातेदाराचे नाव, बँक खाते क्रमांक,IFSC  कोड असणे आवश्यक आहे.

      RTGS वापर मोठा निधी हस्तांतरीत करण्यासाठी केला जातो, या प्रक्रियेत सहा तुम्ही दोन लाखापेक्षा कमी रक्कम हस्तांतरित करू शकत नाही. आणि RTGS वरून पैसे हस्तांतरित केल्या नंतर तीस मिनिटात व्यवहार पूर्ण होतो.

RTGS चा अर्थ – RTGS Meaning in Marathi

RTGS ला मराठी भाषेत रिअल टाइम ग्रॉस सेटलमेंट म्हणतात , RTGS ही फंड सेटलमेंटची एक सतत, रिअल-टाइम प्रक्रिया आहे जिथे निधी एका खात्यातून दुसर्‍या खात्यात वैयक्तिकरित्या आणि नेटिंगशिवाय ऑर्डर-दर-ऑर्डर आधारावर हस्तांतरित केला जातो.

RTGS चा फुल फॉर्म – RTGS full form in Marathi

RTGS चा फुल फॉर्म , रियल टाइम  ग्रॉस सेटलमेंट (RTGS) ,  RTGS हा निधी ऑनलाईन ट्रान्सफर करण्याचा एक मार्ग आहे

RTGS कसे कार्य करते? – How Does RTGS Work In Marathi

RTGS चे कार्य थोडे क्लिष्ट आहे, जे समजण्यास इतके सोपे नाही, परंतु तरीही आम्ही तुम्हाला RTGS चे कार्य सोप्या शब्दात समजावून सांगण्याचा प्रयत्न केला आहे. जेव्हा प्रेषक RTGS द्वारे पेमेंट प्रक्रिया पूर्ण करतो,

तेव्हा पाठवणारी बँक त्यांच्या केंद्रीय प्रक्रिया प्रणालीमध्ये माहिती फीड करते आणि नंतर ती RBI कडे प्रक्रियेसाठी पाठवते. यानंतर, आरबीआय पाठवणाऱ्या बँकेच्या खात्यातून रक्कम प्रक्रिया आणि डेबिट  करून आणि ज्या बँक खात्यात आरटीजीएस केले गेले आहे त्या खात्यात जमा करून संपूर्ण व्यवहार पूर्ण करते. ही प्रक्रिया पूर्ण केल्यानंतर, एक युनिक  ट्रांजेक्शन नंबर(UTN) तयार केला जातो  जो RBI द्वारे Sanding बँकेला पाठवला जातो.

जेव्हा प्रेषक  बँकेला UTN मिळतो,  तेव्हा त्याचा अर्थ असा होतो की निधी हस्तांतरित केला गेला आहे. प्रेषक बँक UTN प्राप्त करून, ती प्राप्तकर्त्या बँकेला एक संदेश पाठवते ज्यामध्ये लाभार्थीच्या खात्याचा तपशील आहे ज्याला  रक्कम जमा करायची आहे. आणि मग प्राप्तकर्ता बँक लाभार्थीच्या खात्यात पैसे हस्तांतरित करते आणि लाभार्थीच्या मोबाईल नंबरावर एक संदेश पाठवते, ज्यामध्ये बँक सांगते की पैसे तुमच्या खात्यात यशस्वीरित्या जमा झाले आहेत. संपूर्ण प्रक्रियेत फक्त 30 मिनिटे लागतात.

RTGS चा इतिहास – History Of RTGS In Marathi

RTGSची सुरुवात भारतीय रिझर्व बँक (RBI) द्वारे 26 मार्च 2004 रोजी करण्यात आली. सुरुवातीला, आरटीजीएस सेवा केवल आंतर –बँक व्यवहार  सेटलमेंटसाठी उपलब्ध होती, परंतु 29 एप्रिल 2004 रोजी आरबीआयमध्ये ग्राहकांच्या व्यवहारांच्या सेटलमेंटसाठी आरटीजीएस देखील उघडण्यात आले.

डिसेंबर 2020 पर्यंत,RTGS सेवेसाठी निश्चित वेळ होती आणि RTGS सेवा सरकारी सुट्ट्या आणि बँक सुट्टीच्या दिवशी बंद  राहिली. परंतु 14 डिसेंबर 2020 रोजी आरबीआयने घोषणा  केली होती की आज पासून RTGS सेवा दिवसांचे 24 तास आणि आठवड्यांचे सातही दिवस उपलब्ध असेल. त्यामुळे आता ग्राहक कधीही आरटीजीएस द्वारे निधी हस्तांतरित करू शकतात .

भारतात RTGS कधी सुरू झाला? 

RTGS सेवा 16 वर्षांपूर्वी मार्च 2004 मध्ये केवळ 3 बँकांसह सुरू झाली होती आणि आता 237 बँका या सेवेशी जोडल्या गेल्या आहेत. RTGS द्वारे दररोज 4 लाख कोटी रुपयांचे 6 लाखांहून अधिक व्यवहार केले जातात

RTGS  ची वैशिष्ट्ये – Feature Of RTGS In Marathi

RTGS  ची काही ठळक वैशिष्ट्ये खालील प्रमाणे आहेत –

• RTGS तुम्हाला रिअल टाईम मध्ये निधी हस्तांतरित करण्याची परवानगी देते.
• 30 मिनिटात आरटीजीएस द्वारे निधी हस्तांतरण होते. 
• RTGS मधील निधी ऑर्डर बाय ऑर्डरच्या आधारावर पाठविला जातो .
•  आरटीजीएस खूप विश्वासार्ह आहे कारण तो  आरबीआय अंतर्गत येतो. 
• 14 डिसेंबर 2020 नंतर,RBI  ने RTGS  सेवा 24X7 उपलब्ध  करून दिली आहे. 

RTGS करण्यासाठी आवश्यक माहिती 

RTGS द्वारे पैसे पाठवण्यासाठी तुम्हाला काही मूलभूत आवश्यकतांची आवश्यकता आहे. जर तुम्ही RTGS  करत असाल तर त्यासाठी तुम्हाला खालील माहिती हवी आहे. 

• लाभार्थीची बँक आणि शाखेचे नाव .
• लाभार्थीचे नाव त्यांच्या/ तिच्या बँक खात्यानुसार .
• लाभार्थीचा बँक खाते क्रमांक. 
• लाभार्थीच्या बँकेचा IFSC  कोड. 
• पाठवायची किमान रक्कम 2 लाख आहे.

RTGS कसे करावे  (RTGS Kase Karave)

हा प्रश्नही अनेकांच्या मनात असतो की RTGS  वरून पैसे कसे ट्रान्सफर करायचे ?तर सोपे उत्तर आहे की जर तुम्हाला 2 लाख किंवा त्याहून अधिक रक्कम हस्तांतरित करायची असेल, तर तुम्ही ऑनलाइन मोबाईल बँकिंग आणि ऑफलाइन बँकेत जाऊन RTGS  द्वारे  पैसे ट्रान्सफर करू शकता. या लेखात, आम्ही तुम्हाला RTGS  द्वारे निधी  हस्तांतरणाच्या ऑनलाइन आणि ऑफलाइन प्रक्रियेबद्दल सांगितले आहे.

1 ऑनलाइन RTGS कसे करावे – Online RTGS Kase Karave

ऑनलाइन RTGS  करण्यासाठी खाली दिलेल्या प्रक्रियेचे अनुसरण करा. 

• सर्वप्रथम, तुम्ही नेट बँकिंगची सेवा सक्रिय करा,  त्यानंतरच तुम्ही ऑनलाइन RTGS  द्वारे निधी हस्तांतरित करू शकता. नेट बँकिंग सक्रिय करण्यासाठी ,तुम्ही तुमच्या बँकेत जाऊन नेट बँकिंग फॉर्म भरू शकता. 
• नेट बँकिंग सक्रिय केल्यानंतर, तुम्हाला मिळालेला वापरकर्तानाव आणि पासवर्डसह तुमच्या   बँकेच्या वेबसाईटवर लॉग इन करा 
• येथे तुम्हाला प्रोफाईल मध्ये लाभार्थीचा पर्याय मिळेल. तुम्ही  Add Beneficiary वर क्लिक करा.
• यानंतर तुम्हाला पेमेंट  मेथडमध्ये आरटीजीएस निवडावा लागेल.
• आता तुम्हाला लाभार्थीच्या बँक खात्याचा संपूर्ण तपशील भरावा लागेल, जसे की खाते क्रमांक,IFSC कोड, शाखेचे नाव, लाभार्थीचे नाव इत्यादी. 
• यासह, तुम्ही  आरटीजीएस द्वारे पाठवू  इच्छित असलेली रक्कम देखील प्रविष्ट करा.
• हे सर्व तपशील भरल्यानंतर, पुष्टी करा वर क्लिक करा आणि अटी आणि नियम स्वीकारा. 
• RTGS पेमेंट प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी, तुमच्या बँक खात्याशी  लिंक केलेल्यामोबाईल नंबर वर एक OTP येईल,OTP भरा आणि पेमेंट करा.
• 30 मिनिटांच्या आत लाभार्थीच्या बँक खात्यात निधी हस्तांतरीत केला जाईल.
• तर अशा प्रकारे तुम्ही ऑनलाईनRTGS करू शकता. 

2 – ऑफलाइन RTGS  कसे करावे – Offline RTGS Kase Karave 

जर तुम्हाला RTGS  ऑनलाईन कसे करावे हे माहीत नसेल किंवा तुमच्याकडे नेट बँकिंग ची सुविधा नसेल ,तर तुम्ही RTGS  ऑफलाइन देखील करू शकता. 

• RTGS  द्वारे  ऑफलाइन निधी हस्तांतरित करण्यासाठी, तुम्हाला तुमच्या बँकेच्या जवळच्या शाखेला भेट देण्याची आवश्यकता आहे.
• यानंतर RTGS  फॉर्म द्या. हा फॉर्म  सामान्यत: NEFT किंवा चेक डिपॉझिट  सारखा असतो. 
• यानंतर, तुम्ही लाभार्थीचा संपूर्ण तपशील योग्यरीत्या भरा आणि तुम्हाला पाठवायची असलेली रक्कम देखील भरा.
• हे सर्व केल्यानंतर फॉर्म बँकेत जमा करा. 
• फॉर्म समिट केल्यानंतर 30  मिनिटांच्या आत लाभार्थीच्या बँक खात्यात पैसे यशस्वीरित्या हस्तांतरित केले जातात.
• त्यामुळे अशा प्रकारे तुम्ही बँकेत जाऊन  ऑफलाइन आरटीजीएस करू शकता. 

RTGS साठी लागणारे शुल्क –  RTGS Charges In Marathi

RTGS सेवा मोफत उपलब्ध नाही,  पाठवणाऱ्यांला RTGS  करण्यासाठी काही अतिरिक्त शुल्क देखील द्यावे  लागते. परंतु लाभार्थीला कोणत्याही प्रकारचे शुल्क भरावे लागत नाही. RTGS मध्ये, पैसे हस्तांतरित करण्याचे शुल्क 2   स्लॅबमध्ये  विभागले गेले आहे. एक 2 लाखापासून 5  लाखापर्यंत आणि दुसरा 5 लाखाहून अधिक. खालील त्याद्वारे आम्ही तुम्हाला  स्लॅबच्या याविषयी सांगितले आहे .

रक्कम ( रक्कम)                                                       RTGS (Fess)

2 लाख ते 5  लाख रुपये                                              प्रति व्यवहार रु.30

 5 लाख रूपये पेक्षा जास्त                                           प्रति व्यवहार रु.55 

आरटीजीएस करण्यासाठी लक्षात घ्या, हे शुल्क जीएसटी शिवाय आहे, तुम्ही आरजीएसने व्यवहार केल्यास तुम्हाला शुल्कासह  जीएसटी भरावा लागेल.

RTGS चा वेळ – RTGS लागणारे वेळ

NEFT प्रमाणे, पूर्वीRTGS करण्यासाठी एक निश्चित वेळ होती. आरटीजीएस सेवा सोमवार ते शुक्रवार सकाळी 9 ते दुपारी 4 या वेळेत उपलब्ध असते आणि शनिवारी ही सेवा सकाळी 9 ते दुपारी12 वाजेपर्यंत उपलब्ध असते ,तसेच बँक आणि सरकारी सुट्ट्यांच्या दिवशी आरटीजीएस सेवा बंद  होती.परंतु 14  डिसेंबर 2020 पासून,RTGS सेवा 24x7x365 उपलब्ध आहे. म्हणूनच तुम्ही कधीही आरटीजीएस द्वारे पैसे ट्रान्सफर करू शकता. 

RTGS द्वारे किमान किती रक्कम हस्तांतरित केली जाऊ शकते ? 

RTGS सेवा लहान रक्कम हस्तांतरित करण्यासाठी नाही, तुम्ही RTGS  द्वारे किमान 2  लाख रुपये  हस्तांतरित करू शकता. जर तुम्हाला 2  लाखापेक्षा कमी रक्कम हस्तांतरित करायची असेल तर तुम्ही इतर पेमेंट पद्धत वापरू शकता. 

RTGS चे फायदे  –  RTGS Advantage In Marathi

RTGS  चे काही फायदे खालील प्रमाणे आहेत –

• आरटीजीएस हा इलेक्ट्रॉनिक फंड ट्रान्सफरचा सर्वात जलद आणि सुरक्षित मार्ग आहे .
• RTGSशुल्क खूपच कमी आहे. 
• तुम्ही तुमच्या घरात आरामात ऑनलाइन इंटरनेट बँकिंग सेवेचा वापर करून  RTGS  वरून निधी हस्तांतरित करू शकता. 
• आता RTGS  सुविधा 24X7  उपलब्ध आहे, तुम्ही कधीही RTGS  द्वारे पैसे पाठवू  आणि प्राप्त करू शकता. 
• RTGS पैसे लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात 30    मिनिटांत येतात. 
• तुम्ही कोणत्याही कागदपत्रांशिवाय RTGS  ऑनलाईन करू शकता. 
• ज्या लोकांना दिवसभरात मोठ्या प्रमाणात व्यवहार करावे लागतात त्यासाठीRTGS हा एक उत्तम पर्याय आहे. 
• RTGS सुविधा ऑनलाईन आणि ऑफलाईन दोन्ही उपलब्ध आहे. 

RTGS चे तोटे –  RTGS Disadvantage In Marathi

• RTGS सह तुम्ही 2 लाखापेक्षा कमी निधी हस्तांतरित करू शकत नाही.
• तुम्ही RTGS द्वारे हस्तांतरित केलेल्या निधीचा मागोवा घेऊ शकत नाही, फक्त सेंट्रल बँकेकडून   निधी हस्तांतरित करण्याचा संदेश प्राप्त होतो.
• RTGS सेवा 
• चेक म्हणजे काय ? चेकचे किती प्रकार आहेत – चेक कसे कार्य करते
• NEFT संपूर्ण माहिती – नेफ्ट म्हणजे काय , कार्य, फायदे, लिमिट, चार्जेस

• IMPS संपूर्ण माहिती – IMPS म्हणजे काय , कार्य, फायदे

• डिमांड ड्राफ्ट म्हणजे काय – डिमांड ड्राफ्ट काय असते ?

• क्रेडिट कार्ड म्हणजे काय ? क्रेडिट कार्ड कसे काढावे

• डेबिट कार्ड म्हणजे काय असते ? आणि डेबिट कार्ड चे प्रकार

• CVV Code म्हणजे काय असते ? CVV क्रमांकाचे महत्त्व , ATM कार्ड मध्ये CVV Code कुठे असते

विचारले जाणारे प्रश्न – FAQ