व्यावसायिक बँक आणि सहकारी बँका मधील फरक - सहकारी बँक आणि व्यावसायिक बँक यांच्यात काय फरक आहे?

मित्रांसह शेअर करा - Share this

5/5 - (2 votes)

व्यावसायिक बँक आणि सहकारी बँका मधील फरक – सहकारी बँक आणि व्यावसायिक बँक यांच्यात काय फरक आहे?, Vyavsayik Bank Ani sahkari Bank madhe farak , Vyavsayik Bank And sahkari Bank Difference in Marathi , नमस्कार मित्र मंडळी!!! आपण या लेखात व्यवसायिक बँक आणि सहकारी बँक यामधील फरक स्पष्ट करणार आहोत, व्यवसायिक आणि सहकारी बँकया मधील फरक जाणून घेण्यासाठी हा लेख शेवटपर्यंत नक्की वाचा ज्यामुळे तुम्हाला यांची माहिती मिळण्यास मदत होईल.

बँकांचे वर्णन कर्जदार आणि ठेवीदार यांच्यामध्ये आर्थिक मध्यस्थ म्हणून केले जाऊ शकते आणि ग्राहकांना बँकिंग सेवा प्रदान करते. व्यावसायिक बँक ही एक अशी बँक आहे जी व्यावसायिक हेतूने तयार केली गेली आहे आणि म्हणूनच बँकिंग व्यवसायातून नफा मिळवणे हे तिचे उद्दिष्ट आहे.

दुसरीकडे, सहकारी बँक ही एक वित्तीय संस्था आहे शहरी आणि गैर शहरी दोन्ही भागातील लहान व्यवसायांना कर्ज सुविधा प्रदान करते. सहकारी बँकेची स्थापना सहकार च्या आधारावर केली जाते. म्हणजेच सहकारी म्हणजे एकत्रितपणे काम करणे.जसे मुक्त सदस्यत्व, लोकशाही निर्णय घेणे, परस्पर मदत इत्यादी. या लेखात तुम्ही व्यावसायिक आणि सहकारी बँका मधील मूलभूत फरक जाणून घेणार आहात.

व्यावसायिक बँक आणि सहकारी बँका मधील फरक – सहकारी बँक आणि व्यावसायिक बँक यांच्यात काय फरक आहे

Table of Contents

व्यावसायिक बँक आणि सहकारी बँका मधील फरक – Vyavsayik Bank Ani sahkari Bank madhe farak

तुलना चार्ट

तुलनेचा आधार	व्यवसायिक बँक	सहकारी बँक
अर्थ	एखादी बँक, जी व्यक्ती आणि व्यवसायांना बँकिंग सेवा देते ती व्यावसायिक बँक म्हणून ओळखली जाते.	शेतकरी,ग्रामीण उद्योगांना आणि शहरी भागातील व्यापार उद्योगांना ( परंतु मर्यादित मर्यादेपर्यंत) वित्त पुरवठा करण्यासाठी बँक स्थापन करण्यात आली आहे.
शासकीय कायदा	बँकिंग नियमन कायदा,1949	सहकारी संस्था अधिनियम, 1965
क्षेत्र	मोठा	लहान
हेतू	नफा	सेवा
कर्जदार	खातेदार	सदस्य भागधारक
मुख्य कार्य	लोकांकडून ठेवी स्वीकारणे आणि व्यक्ती, व्यवसायांना कर्ज देणे.	सभासद आणि जनतेकडून ठेवी स्वीकारणे आणि शेतकरी, लहान व्यावसायिकांना कर्ज देणे.
बँकिंग सेवा	सेवांची श्रेणी ऑफर करते .	सेवांची तुलनेत कमी विविधता.
ठेवीवरील व्याजदर	कमी	किंचित उंच

व्यावसायिक बँकेची व्याख्या

व्यावसायिक बँक म्हणजे कंपनी, जी व्यक्ती, संस्था आणि व्यवसायांना सेवा देण्यासाठी स्थापन केली जाते. ही एक वित्तीय संस्था आहे, सामान्य लोकांकडून ठेवी स्वीकारण्यासाठी आणि त्यांना क्रेडिट देण्यासाठी अधिकृत आहे. बँकिंग नियमन कायदा, 1949 द्वारे आहे आणि भारतीय रिझर्व बँकेच्या खाली आहेत.

व्यावसायिक बँका जनतेला अल्पकालीन, मध्यम मुदतीचा आणि दीर्घकालीन वित्त पुरवठा करतात. तथापि, ते सहसा अल्प मुदतीसाठी निधी तयार करण्यास प्राधान्य देते. बँका द्वारे ग्राहकांना विविध उत्पादने ऑफर केली जातात जसे की:

ठेव खाती, मुदत ठेव,आवर्ती ठेव, बचत खाते ,चालू खाते इत्यादी.
वाहन कर्ज, गृहकर्ज.
एटीएम सेवा
क्रेडिट आणि डेबिट कार्ड सुविधा.
एजंट म्हणून चेक, बिल ऑफ एक्सचेंजच्या संकलनासाठी कार्य करते.
व्यक्तीच्या मालमत्तेचे आणि संपत्तीचे रक्षण करते.
व्यापारी बँकिंग
व्यापार वित्तपुरवठा
पैशांचे हस्तांतरण.

सहकारी बँकेची व्याख्या

सहकारी बँक ही एक वित्तीय संस्था आहे शहरी आणि गैर शहरी दोन्ही भागातील लहान व्यवसायांना कर्ज सुविधा प्रदान करते. सहकारी बँकेची स्थापना सहकार च्या आधारावर केली जाते. म्हणजेच सहकारी म्हणजे एकत्रितपणे काम करणे. बँक बँकिंग आणि सहकारी कायदा द्वारे शासित आहे,

कारण ती सहकारी संस्था कायदा, 1965 अंतर्गत नोंदणीकृत आहे आणि राष्ट्रीय कृषी आणि ग्रामीण विकास बँक (NABARD) आणि भारतीय रिझर्व बँक (RBI) द्वारे नियंत्रित केली जाते. ग्रामीण तसेच शहरी दोन्ही भागात काम करतात आणि कर्जदारांना आणि व्यवसायांना क्रेडिट देतात.

सहकारी बँका सभासदांना आणि सभासद नसलेल्यांनाही ठेवी स्वीकारणे आणि कर्ज देणे यासारख्या अनेक सेवा देतात. सभासद एकाच वेळी बँकेचे मालक आणि ग्राहक असतात. बँक बचत आणि चालू खाते, मौल्यवान वस्तू सुरक्षित ठेवणे ( लॉकर सुविधा), कर्ज आणि तारण सुविधा यांसारख्या सेवा ग्राहकांना देते.

व्यावसायिक आणि सहकारी बँकांमधील मुख्य फरक – सहकारी आणि सहकारी बँक यांच्यात काय फरक आहे?

व्यावसायिक आणि सहकारी बँका मधील मुख्य फरक खाली दर्शविला आहे:

व्यक्ती आणि व्यवसायांना बँकिंग सेवा देण्यासाठी स्थापन केलेल्या बँकेला व्यावसायिक बँक म्हणतात. सहकारी बँक ही एक बँक आहे जी शेतकरी, ग्रामीण उद्योग आणि शहरी भागातील व्यापार आणि उद्योगांना( परंतु मर्यादित मर्यादेपर्यंत) वित्त पुरवठा करते.
बँकिंग नियमन कायदा, 1949 अंतर्गत व्यावसायिक बँक समाविष्ट केली जाते. याउलट, सहकारी बँक सहकारी संस्था अधिनियम, 1965 अंतर्गत नोंदणीकृत आहे.
व्यापारी बँकेचे कार्यक्षेत्र सहकारी बँके पेक्षा तुलनेने मोठे आहे, कारण सहकारी बँका मर्यादित क्षेत्र पुरत्या मर्यादित आहेत तर व्यापारी बँकेच्या शाखा परदेशातही आहेत.
व्यापारी बँक या संयुक्त स्टॉप कंपन्या आहेत, बँकिंग कंपनी म्हणून समाविष्ट आहेत ज्या नफा यांच्या हेतूने कार्य करतात. सहकारी बँकांच्या विरुद्ध, ज्या सहकारी संस्था आहेत, जनसेवा हेतूने कार्य करतात.
व्यापारी बँकांचे कर्जदार केवळ खातेदार आहेत; त्यांच्याकडे मतदानाची सक्ती नाही. सहकारी बँकांच्या विपरीत, कर्जदार हे सभासद असतात जे मतदानाच्या शक्तीने पतधोरणावर प्रभाव टाकतात.
व्यावसायिक बँकेचे प्राथमिक कार्य लोकांकडून ठेवी स्वीकारणे व्यक्ती आणि व्यवसायांना कर्ज देणे हे आहे. सहकारी बँकेच्या उलट, ज्यांचा मुख्य उद्देश सभासद आणि लोकांकडून ठेवी स्वीकारणे आणि शेतकरी, लहान व्यवसायिकांना कर्ज देणे हा आहे.
व्यावसायिक बँका त्यांच्या ग्राहकांना अनेक उत्पादनाची ऑफर देतात, तर व्यापारी बँक तिच्या सदस्यांना आणि मर्यादित उत्पादने पुरवितात.
व्यापारी बँकेचा ठेवीवरील व्याजदर सहकारी बँकेच्या तुलनेत कमी आहे.

निष्कर्ष

बँक,जी लोकांकडून ठेवी घेण्यासाठी आणि कर्ज देण्यासाठी कार्यरत असते ती एक व्यावसायिक बँक आहे.दुसरीकडे.सहकारी बँकेची स्थापना प्रामुख्याने लहान व्यवसायिक आणि शेतकऱ्यांना कमी व्याजदरात आर्थिक सहाय्य देण्यासाठी केली जाते. या दोन सज्ज्ञांमधील मोठा फरक असा आहे की पूर्वीचे नेटवर्क खूप मोठे आहे तर नंतरचे नेटवर्क केवळ मर्यादित क्षेत्र पुरतेच मर्यादित आहे.

राज्य सहकारी बँका किती आहेत?

भारतात सध्या एकूण 32 राज्य सहकारी बँका आहेत. भारतात सध्या एकूण 53 अनुसूचित नागरी सहकारी बँका आहेत.

सहकारी बँका म्हणजे काय?

सहकारी बँका या छोट्या वित्तीय संस्था आहेत ज्या शहरी आणि गैर-शहरी दोन्ही भागातील छोट्या व्यवसायांना कर्ज सुविधा देतात. हे रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) च्या देखरेखीखाली काम करते. हे बँकिंग नियमन कायदा, 1949 आणि बँकिंग कायदे कायदा, 1965 अंतर्गत येते.

व्यावसायिक बँक म्हणजे काय?

व्यापारी बँका म्हणजे त्या बँका ज्या पैसे जमा करणे, व्यवसायासाठी कर्ज देणे यासारख्या सेवा पुरवतात. यांना व्यावसायिक बँका किंवा व्यावसायिक बँका किंवा व्यावसायिक बँका असेही म्हणतात.