पेमेंट बँक म्हणजे काय असते ? पेमेंट बँकेचा उद्देश्य , पेमेंट बँकेचे कार्य , भारतातील पेमेंट बँकेची सूची – Payment bank in marathi

मित्रांसह शेअर करा - Share this
3.3/5 - (3 votes)

पेमेंट बँक म्हणजे काय असते ? पेमेंट बँकेचा उद्देश्य , पेमेंट बँकेचे कार्य , भारतातील पेमेंट बँकेची सूची – Payment bank in marathi – नमस्कार मित्रमंडळी!!! आज आपण या लेखात पेमेंट बँकेबद्दल माहिती जाणून घेणार आहोत, पेमेंट  बँक काय असते,  त्याचे उद्देश काय असते, पेमेंट बँकेची वैशिष्ट्ये आणि भारतातील सर्व पेमेंट बँकेची सूची या बद्दल संपूर्ण माहिती आम्ही तुम्हाला सांगणार आहोत.

 

पेमेंट बँक ही देशाच्या प्रवासी मजुरांना सहायता प्रदान करण्यासाठी RBI  द्वारा स्थापित केलेली एक बँक आहे. हे कमर्शियल बँके पेक्षा पूर्णपणे वेगळे आहे, हे ग्राहकच्या सर्व सामान्य गरजांना पूर्ण करतो,परंतु काही निर्धारित  प्रतिबंधनांना लक्षात ठेवून. पेमेंट बँक मध्ये ग्राहक आपल्या करंट आणि बचत खात्याला उघडू शकेल, परंतु त्याला क्रेडिट कार्डची सुविधा प्राप्त होणार नाही. 

पेमेंट बँक म्हणजे काय असते ? –  What Is Payment Bank In Marathi

पेमेंट बँक म्हणजे काय असते ? –  What Is Payment Bank In Marathi

पेमेंट बँक एका प्रकारचा प्रवासी सहाय्यक बँक आहे,हे कमर्शियल  बँके पेक्षा पूर्णपणे वेगळे असते. अशा प्रकारच्या पेमेंट  बँक सिस्टम ला 24 नोव्हेंबर 2014 ला भारतीय रिझर्व बँकेने निर्देशानुसार जारी केले. ही पेमेंट बँक जनता च्या सामान्य बँकिंग गरजांना पूर्ण करतो, परंतु काही प्रतिबंधित निर्देशाला लक्षात ठेवून.

ही पेमेंट बँक  ग्राहकांसाठी बचत आणि चालू खाता खोलण्याची सुविधा प्रधान करते. या पेमेंट बँकेच्या माध्यमातून प्रवासी कर्मचाऱ्यांना पैसे जमा करणे आणि प्रवासी मजुरांद्वारे  त्यांच्या परिवाराला रोख रक्कम पाठवण्याचे कार्य सहजपणे होते. 

 

पेमेंट बँकेचे उद्दिष्ट – Payment Bank Purpose In Marathi

भारतीय रिझर्व बँकेत द्वारे संचालित केलेले या पेमेंट बँकेचा मुख्य उद्देश देशाच्या कर्मचाऱ्याला वित्तीय सुविधा प्रदान करणे  आहे. भारतातील जवळपास 60% लोक आतादेखील बँकिंग क्षेत्रपासून जोडलेले नाही, ज्यापैकी सर्वात जास्त लोकसंख्या ग्रामीण  क्षेत्राची असते. असे लोक जे संघटित क्षेत्रांमध्ये पैसे कमवू शकत नाही आणि अनेकदा शहरांकडे, आणि कामासाठी स्थलांतरित होतात.

 

 भारतीय रिझर्व बँकेने अशा लोकांना  वित्तीय सुविधा प्रदान करण्यासाठी  हे वित्तीय समायोजनाचे धोरण च्या अंतर्गत देशाच्या  विभिन्न भागामध्ये पेमेंट बँक प्रणाली ची स्थापना केली गेली आहे. पेमेंट बँकेच्या माध्यमातून हे स्थलांतरित होणारे लोक आपल्या घरामध्ये सोप्या पद्धतीने पैसे पाठवू शकतात. 

 

पेमेंट बँकेची वैशिष्ट्ये – Payment Bank Features In Marathi

  1. पेमेंट बँकमध्ये सामान्य बँक प्रमाणेच  सर्व कार्य केल्या जाते, परंतु काही नियम आणि प्रति बंधनांच्या अटीनुसार,
  2. पेमेंट बँकेमध्ये  ही सामान्य बँक प्रमाणेच लोकांद्वारे पैशाला जमा केले जाते, परंतु यासाठी एक सीमा निर्धारित केल्या जाते. पेमेंट बँकेमध्ये एक कस्टमर द्वारा  कमाल फक्त 1 लाख रुपयेच जमा केल्या जाऊ शकते.
  3. ही पेमेंट बँक आपल्या ग्राहकांना ATM  किंवा Debit Card जारी करून देते, परंतु त्यांना क्रेडिट कार्ड जारी केल्या जाऊ शकत नाही. 
  4. पेमेंट बँकेमध्ये बचत आणि चालू दोन्ही प्रकारचे खाते उघडू शकतो.
  5. या पेमेंट बँक मध्ये ग्राहकांना कोणत्याही प्रकारची कर्ज सेवा उपलब्ध नसते.
  6. या पेमेंट बँकेमध्ये NRI  व्यक्तीच्या पैशांला स्वीकारू शकत नाही, म्हणजेच तो व्यक्ती भारतीय आहे परंतु  तो  अन्य देशाचा निवासी झालेला आहे, त्याच्या मला पेमेंट बँक द्वारा स्वीकार केला जात नाही.
  7. पेमेंट बँक चे चालू  खात्यामध्ये सीमा पलीकडून देखील  भुगतान आणि धन प्राप्त केल्या जाऊ शकते .
  8. दुसऱ्या सामान्य बँके प्रमाणेच या पेमेंट बँकलाही RBI च्या जवळ CRR-Cash Reserve Ratio च्या रूपामध्ये रोख रक्कम ला जमा  करायचे असते.
  9. पेमेंट बँकेची संपूर्ण जमा राशी ची 25% ही रक्कम ऑपरेट उद्देश, व्यवस्थापन आणि 75 % या राशी ला एक वर्षाच्या  सरकारच्या सिक्युरिटीज मध्ये गुंतवणूक केल्या जाते.
  10. यामध्ये सर्वसामान्य नागरिकांना आणि ग्राहकांना बिल भुगतान ची सुविधा दिले जाते.
  11. पेमेंट बँक द्वारा नॉन–बँकिंग द्वितीय कंपनीच्या उपक्रम चालवण्यासाठी सहायता बँकेची स्थापना केल्या जाऊ शकत नाही, आणि नॉन- बँक  वित्तीय सेवांना प्रदान करण्यासाठी एखाद्या नवीन ब्रांच  स्थापना केले जाऊ शकत नाही.
  12. RBI मधून अप्रूवल प्राप्त करून पेमेंट बँक  दुसऱ्या कमर्शियल बँके प्रमाणेच म्युच्युअल फंड आणि इन्शुरन्स उत्पादकांचा डिस्ट्रीब्यूशन यासारखे सहयोगी कार्य करू शकतात. 
  13. .कमर्शियल बँकेच्या वेगळी  ओळखीसाठी  पेमेंट बँकला स्वतःच्या नावांमध्ये  पेमेंट बँक (Payment Bank) या शब्दाचा उपयोग करावा लागेल.
  14. हे  दुसऱ्या बँके प्रमाणेच आपल्या ग्राहकांना इंटरनेट बँकिंग आणि मोबाईल बँकिंग सुविधा प्रदान करतात.
  15. एक पेमेंट  बँक दुसऱ्या  बँकेचा प्रतिनिधी असू शकतो, परंतु त्याला आरबीआयच्या निरीक्षणाचे पालन करणे अनिवार्य आहे.
  16. पेमेंट बँक आरबीआय कडून अप्रूवल प्राप्त करून भुतांची दुसऱ्या देखील सुविधा जसे की– RTGS,NEFT,IMPS याद्वारे बँकांमधून भुगतान प्राप्त  केले जाऊ शकते.
  17. पेमेंट बँक च्या संचालनासाठी आरबीआयला 41 आवेदन पत्र प्राप्त झाले होते, ज्यामधून आरबीआय द्वारा 11 हा    आवेदकाना पेमेंट बँक उघडण्याची परवानगी प्राप्त झालेली आहे. ही परवानगी 27  नोव्हेंबर 2017 रोजी झाली होती. वर्तमान काळात केवळ 7  पेमेंट बँक (Payment Bank) कार्यरत आहेत.

 

भारतातील पेमेंट बँकेची सूची – Payment Bank List In India Marathi

  • एअरटेल पेमेंट बँक – Airtel payments Bank  Ltd.
  • इंडिया पोस्ट पेमेंट बँक – India Post payments Bank Ltd.
  • फिनो पेमेंट बँक – Fino payments Bank Ltd.
  • पेटीएम पेमेंट बँक –  Paytm payments Bank Ltd.
  • आदित्य बिर्ला आयडिया पेमेंट बँक – Aditya Birla idea payments Bank Ltd.
  • जिओपेमेंट बँक – jio payments Bank near  Ltd.
  • एनएसडीएल पेमेंट बँक –  NSDL payments Bank Ltd. 

Nachiket Mor committee in Marathi – नचिकेत मोर समिति 

भारतातील पेमेंट्स बँकेची गरज लक्षात घेऊन, नचिकेत मोर समिती नावाची एक समिती स्थापन करण्यात आली {नचिकेत मोर समिती} ने रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया पेमेंट्स बँक बँकेबद्दल अहवाल पाठवला होता.

India’s first payment Bank in Marathi – भारतातील पहिली पेमेंट बँक कोणती आहे?

भारतातील पहिला पेमेंट बँक परवाना 11 एप्रिल 2016 रोजी प्राप्त झाला आणि भारतातील पहिली पेमेंट बँक एअरटेल पेमेंट बँक होती. भारती एअरटेल कंपनीने मार्च 2017 मध्ये तिची पेमेंट बँक सुरू केली आणि तिने लोकांपर्यंत आपल्या सुविधांचा विस्तार केला आणि यानंतर अनेकांना फायदा झाला. पेमेंट बँका आल्या, त्यापैकी जिओ पेमेंट बँक, पेटीएम पेमेंट बँक, एनएसडीएल पेमेंट बँक इत्यादी प्रमुख बँका आहेत, आज आपल्या देशात 13 सक्रिय पेमेंट बँक आहेत.

 

भारतात किती पेमेंट बँका आहेत?

तसे, भारतात एकूण 12-13 पेमेंट बँका आहेत, परंतु फक्त 6 पूर्णपणे सक्रिय आणि कार्यरत बँका आहेत, ज्या त्यांच्या बँकिंग सेवा बाजारात देत आहेत, त्यापैकी 2-3 पेमेंट बँका अजूनही सक्रिय आहेत.

 

List of of all payments bank in Marathi – भारतातील सर्व पेमेंट बँक 2022 ची यादी आणि त्यांचे घोषवाक्य

1 . एअरटेल पेमेंट बँक – Airtel Payments Bank in Marathi

Airtel payment Bank, आमची भारत ही देशातील पहिली पेमेंट बँक आहे, ती भारतात 11 एप्रिल 2016 रोजी लाँच करण्यात आली होती, तिचे मुख्यालय नवी दिल्ली येथे आहे आणि ती Airtel Money वरून Airtel Payment Bank मध्ये बदलली आहे, जीओच्या आधी देशातील सर्वात जास्त सिम आहेत. भारतात आले.एअरटेलचाच वापर केला जात होता, अशा परिस्थितीत एअरटेलने आपली पेमेंट बँक उघडून लोकांना बँकेच्या सुविधेशी जोडले आहे.

Airtel payments Bank Tag line : –  Banking is now at your fingertips , india’s first payments bank .

  • Airtel payments Bank MD/CEO/CMD  : – Anubrata vishwas
  • Airtel payments Bank CHAIREMAIN  : – SUNIL BHARTI MITTAL
  • Airtel payments Bank HEADQUARTER :-  NEW DELHI

 

2. Aditya Birla payment Bank in Marathi

मित्रांनो, जसे तुम्हाला माहित आहे की आदित्य बिर्ला एक चांगली कंपनी आहे, सिमेंट बार आणि इतर गोष्टी देखील येतात, अशा परिस्थितीत त्यांनी देशातील मोठ्या वर्गाला त्यांची बँकिंग सेवा देण्यासाठी त्यांची बँक देखील सुरू केली, आदित्य बिर्ला पेमेंट बँक येथे उपलब्ध आहे. फक्त काही भाग, त्यापैकी मुख्य क्षेत्र महाराष्ट्र आणि कर्नाटकात आहे.

  • Aditya Birla payment Bank Tag line : –  Get to know us better
  • Aditya Birla payment Bank MD/CEO/CMD  :-  Radha Subramanyam
  • Aditya Birla payment Bank CHAIREMAIN :-  himanshu kapania
  • Aditya Birla payment Bank HEADQUARTER : – MUMBAI

 

3. India post payment Bank in Marathi

इंडिया पोस्ट पेमेंट बँक ही भारताच्या पोस्ट ऑफिसने तयार केलेली पेमेंट बँक आहे. आपल्या देशात पोस्ट ऑफिसचा वापर खूप जुन्या काळापासून केला जात आहे, बहुतेकदा पोस्ट ऑफिस फक्त आपली पत्रे हाताळते, अशा परिस्थितीत, भारतात जाऊन भारतीय पोस्ट ऑफिसमध्ये पोस्ट पेमेंट बँक अतिशय सोयीस्कर आहे. चांगले केले आहे आणि लोकांसाठी बँकिंग सोपे केले आहे

India post payment Bank Tag line :  aapka bank aapke dwar 

  •  India post payment Bank MD/CEO/CMD  : Suresh sethi
  •  India post payment Bank CHAIREMAIN : suresh sethi
  •  India post payment Bank HEADQUARTER : New Delhi

 

4. Fino payments Bank in Marathi

फिनो पेमेंट बँक ही एक अत्यंत महत्त्वाची पेमेंट बँक आहे आणि ती भारतात खूप वेगाने विकसित झाली आहे आणि बँकिंग सेवा सहज उपलब्ध नसलेल्या भारतातील ग्रामीण राज्यांमध्ये तिची पकड आहे आणि तिने भारतात तिची सेवा विस्तारित केली आहे. प्रत्येक गावात पोहोचवली आहे. च्या

  • Fino payments Bank MD/CEO/CMD  : – Rishi Gupta
  • Fino payments Bank HEADQUARTER :-  MUMBAI

 

5  jio payments Bank in Marathi

jio payments Bank ही देशातील एक अतिशय महत्त्वाची बँक आहे. तुम्हाला माहिती आहे की, Jio ने भारतातील इंटरनेट जगतात क्रांती घडवून आणली होती, अशा परिस्थितीत त्यांच्याकडे मोठा ग्राहकवर्ग आहे, जवळपास 35 कोटी लोक Jio चे सिम वापरतात. पेमेंट बँक खूप आहे. त्या ग्राहकांसाठी चांगले, जिओने आपल्या ग्राहकांना बँकेशी जोडण्यासाठी खूप चांगले पाऊल उचलले आहे.

jio payments Bank Tag line :  YOUR EVERYDAY BANK for all your payments 

  • jio payments Bank MD/CEO/CMD  : H Shrikrishan
  • jio payments Bank CHAIREMAIN: Vivek bhandari
  • jio payments Bank HEADQUARTER : MUMBAI

 

6.  Paytm payments Bank in Marathi

मित्रांनो, आज पेटीएम बद्दल कोणाला माहिती नाही, पेटीएम आपल्या भारतात त्या काळात आले जेव्हा UPI सिस्टीम चालू नव्हती, तेव्हा आपण एटीएमच्या पाकीटानेच व्यवहार करायचो, जेव्हा यात अचानक वादळ आले, तेव्हा आपल्या देशात नोटाबंदी होती, नंतर त्याचे प्रयोग अधिकाधिक केले गेले जेव्हा नंतर NPCI ने UPI लाँच केले तेव्हा Paytm ने आपल्या ग्राहकांना साध्या बँकिंगशी जोडण्यासाठी पेटीएम पेमेंट बँक सुरू केली आणि ही बँक खूप चांगली आणि साधी बँक आहे

Paytm payment Bank Tag line : – SIMPLIFYING PAYMENTS FOR INDIA

  • Paytm payment Bank MD/CEO/CMD  : – Satish kumar Gupta
  • Paytm payment Bank CHAIREMAIN :-   Vijay shekhar Sharma
  • Paytm payment Bank HEADQUARTER :-  NOIDA , UP

 

 7. NSDL payments Bank in Marathi

NSDL पेमेंट्स बँकेने 29 ऑक्टोबर 2018 रोजी तिची पेमेंट बँक सुरू केली. ही नॅशनल सिक्युरिटीज डिपॉझिटरी लिमिटेड तिची बँकिंग सेवा NSDL पेमेंट्स बँकेद्वारे पुरवत आहे, यामध्ये आपण पेमेंट जमा करू शकतो आणि भारतातून काढू शकतो. हे मुंबई शहरात आहे.

NSDL payments Bank Tag line :  Technology Trust and Reach 

  •  NSDL payments Bank MD/CEO/CMD  :-  G.V. Nageswara rao
  •  NSDL payments Bank CHAIREMAIN :-  A prabhakar
  •  NSDL payments Bank HEADQUARTER :-  Mumbai

 

List of of all  inactive payments Bank –

  1. Chola Mandalam distribution service
  2.  Sun Pharma cuticlals
  3.  Tech Mahindra
  4.  Vodafone M pesa

 

माझे नाव Arti Thakur आहे.मी आपला मराठी (Aplamarathi.com) ची फाउंडर आणि owner आहे.माझे B.COM पूण॔ झाले आहे.मित्रांनो मला Banking ,Finance , loan आणि Online income याची माहिती आहे म्हणून मी तुम्हाला मदत करु इच्छिते.